Wednesday 20 July 2011

Liszt voor beginners

Ik heb me ooit voorgenomen geen facultatieve culturele lezingen meer bij te wonen. Dat naar aanleiding van een (vooraf niet als dusdanig aangekondigde) volstrekt Italiaanse lezing over Neolatijnse dichters en de lezing "International Dialogue Through Erasmus" waarin een hysterische Japanse verhaalde hoe sommige buitenlanders een handdoek gebruiken om af te wassen en andere niet. En dat was het interessante stuk van de lezing.

Maar hier in Debrecen wordt mijn Hongaars taal-en cultuurbad gesponsord door de Vlaamse overheid, dus voelde ik mij moreel verplicht om tenminste de eerste lezing bij te wonen. Ferenc Liszts werk is mij slechts vaag bekend. Tot voor kort dacht ik dat de beltoon op mijn grootmoeders telefoon die op vernuftige wijze een Hongaarse dans laat horen wanneer er Hongaarse familie belt, van Liszt was, maar zelfs dat zou Brahms zijn.

Gelukkig wist Dr Mihály Duffek, decaan Musicologie aan de universiteit van Debrecen, net iets meer over de man. Zo was Liszt naast componist ook een zeer begaafd pianist. Conderten verdienden doorgaans beter dan composities, dus had hij er alle belang bij zeer complexe stukken te schrijven die enkel hijzelf en zijn meest getalenteerde tijdsgenoten konden spelen. Beluister bijvoorbeeld volgende sonate of de tweede rapsodie en oordeel zelf.

Aangezien de piano pas in de tijd van Liszt (zijnde de negentiende eeuw) zijn finale vorm kreeg, was het instrument hip en trendy en verkende men volop zijn mogelijkheden. Fanboys, waaronder Liszt, beweerden dat de piano vele andere instrumenten of zelfs een volledig orkest kon imiteren en vervangen. In Liszts bewerking van Schuberts Erlkönig vervangt één piano zang en pianobegeleiding. Zijn parafrase van Verdis Rigoletto is een "korte samenvatting" van een opera.

Verder was Liszt geen gemakkelijk man, maar welke Hongaar is dat wel? En was Liszt zelfs maar een Hongaar? Niemand die het met zekerheid weet.

No comments:

Post a Comment